دولت در جنگ، معادلات چند مجهولی!!!
بخش سوم
از همین دوره تنش بین دولتی ها و نظامیها شکل میگیرد. خیلی ها در دولت به این نتیجه رسیده بودند که ادامه جنگ امکان پذیر نیست و در طرف دیگر نظامی ها و بطور کلی سپاه اعتقاد داشت دولت حمایت لازم را از جنگ نمیکند.
دولت از طرفی این اعتقاد را داشت که اگر بیش از این وارد مسائل جنگ شود در تامین مایحتاج مردم دچار مشکل میشود و همین امکانات حداقلی را هم نمیتواند تغییر کند و در طرف مقابل سپاه اعتقاد داشت اگر یک مدت سختی بیشتری را تحمل کنیم میتوانیم جنگ را با پیروزی های بیشتر تمام کنیم.
اما در طول جنگ حدود 24 میلیارد دلار خرید ارزی برای جبههها و نیروهای مسلح انجام داد که میزان این خریدها در سالهای آخر جنگ بیشتر بود.
ستاریفر، معاون سازمان برنامهوبودجه در مورد بودجه میگوید:" بخش جنگ از بخش غیرجنگ مطالبات جدیتر و همهجانبهتری داشت که بخش غیرجنگ نمیتوانست آنها را برآورده کند. برای اولینبار در کشور یک واگرایی در زمان جنگ صورت گرفت که بریم خدمت حضرت امام و تعدادی مجوز دریافت و بعد خرج کنیم، چندینبار این امر صورت گرفته بود، اما رویه نبود و بعدها شد قاعده که بودجه را رها کنید، خودمان میرویم از بالا میگیریم. در سال 65 درواقع 25 میلیارد تومان پول داغ به اقتصاد تزریق شد؛ پول چاپ کردند. امام فرمودند دولت و نخستوزیری تصمیم بگیرند. بخش جنگ، سازمان مدیریت را تحت فشار قرار دادند که میخواهند حمله با امواج نیروی انسانی کنند که نیاز به غذا و لباس و غیره دارند. قرار شد وقتی منابع را دریافت کردند عملکرد و هزینهشدن این منابع را گزارش دهند. اما نهتنها هیچ گزارشی داده نشد بلکه این میزان پول نیز بازگردانده نشد.
در سالهای بعد با بررسیهایی که صورت گرفت مشخص شد این مقدار پول در آن زمان باعث تورم شدید در کشور شد. نهتنها درمورد اهدافی که گفته بودند خرج نشد بلکه پادگانسازی صورت گرفته است. باید توجه داشت در زمان هر جنگی پادگانها موردحمله قرار میگیرند و بعد از جنگ اگر در آن زمان 100 تا پادگان داشته باشند به 70 تا کاهش مییابد، اما در کشور ما بعد از جنگ ظرفیت پادگانها چندین برابر شده بود."
در سال 66 مسئله پشتیبانی جنگ یک موضوع اساسی شده بود و از کنترل و توان شورای عالی دفاع خارج بود به همین علت حکم تاسیس شورای عالی پشتیبانی جنگ که ریاست آن بر عهده رئیس جمهوری بود توسط امام خمینی صادر شد.
این شورا با اختیارات تام و در مواردی فرا قانونی بود، این شورا در 7 دی ماه 66 تصمیم گرفت 200 میلیون دلار ارز دولتی برای جنگ اختصاص پیدا کند یا در 12 بهمن همان سال با چاپ 160 میلیون ریال اسکناس موافقت میکند.
اما مسئله این بود که وضعیت وخیم تر از آن چیزی بود که تصور میشد و حتی تشکیل این شورا هم دیگر درمانی برای مشکلات اساسی جنگ نبود